Зад називот прва дама стои онаа иста Маја што можевте да ја сретнете и пред тоа, вели Маја Иванова (47), сопруга на претседателот на Република Македонија, Ѓорге Иванов. Дека тоа е вистина, се уверивме и ние, кога ја посетивме во нивниот нов дом, вилата "Македонија" на Водно каде што домаќински нè пречека со слатко од смокви. За неа најчесто може да се слушне дека е прекрасна, шармантна, секогаш насмеана и со свој стил, што ни го покажа и нам, кога ни ги отвори вратите од домот, нè прошета низ претседателската резиденција и, ексклузивно за "Вест", откри каква е таа приватно. Секако, со кафе разговорот оди полесно. И подолго. Дури три часа женски муабети.
ВЕСТ: Како го чувствуваш она прва дама? Кои, според тебе, се одговорностите, придобивките, можностите?
Зад називот прва дама, иако претпочитам да ме ословуваат како сопруга на Претседателот, стои онаа иста Маја Иванова што можевте да ја сретнете и пред тоа. Привилегиите и одговорностите, со мојата нова улога се еднакво големи. Го придружувам сопругот на официјалните посети и секаде каде што тоа од мене го бара протоколот. Домаќинка сум на сопругите на претседателите што ја посетуваат нашата земја. Се подготвувам за секоја средба со нив, ги читам нивните биографии и така добивам информации за активностите со кои се занимаваат во нивните земји, се информирам за земјата од која доаѓаат или во која јас одам со сопругот. Едноставно, сакам да бидам подготвена, а не да импровизирам. Особено ме прави горда кога на моите гости им ја претставувам Македонија во вистинското светло, како земја со непроценливо историско, културно и духовно наследство и богатство. А уште повеќе ме исполнува кога тоа имам можност да го направам надвор, во странство. Прекрасно беше чувството кога, на покана на првата дама на Турција Хајруниса Ѓул, заедно со првите дами на Словенија, Латвија и на Азербејџан, имав можност да учествувам на Конгресот за културно наследство и музика во Анкара. Во моето излагање ја претставив Македонија со сите нејзини непроценливи богатства, а ансамблот "Танец", кој беше со мене, го покажа тоа на дело.
ВЕСТ: Која е разликата меѓу обичниот живот, кој го имаше претходно, и сега живот под лупа на јавноста?
Преземањето на претседателската функција на мојот сопруг, несомнено, го промени нашиот дотогашен мирен семеен и професионален живот. Одеднаш зачекоривме во живот исполнет со многу предизвици, бројни ангажмани и во Република Македонија и во странство. Улогата која во моментов ја имам како сопруга на Претседателот на Република Македонија, не носи само привилегии туку и одговорности. Граѓаните сакаат да бидат запознати со тоа каква личност сум, кои вредности ги почитувам во животот, каков е мојот однос кон семејството, пријателите, што е тоа за што се борам како жена, сопруга, мајка. И сето тоа е во ред, бидејќи граѓаните имаат право да го знаат тоа. Она што порано го правевме како семејство, сега е изложено пред очите на јавноста.
ВЕСТ: На што најмногу треба да внимаваш сега, кога сите очи се вперени во тебе?
Знам дека треба да се внимавам на сè. На однесувањето, на насмевката која ја имам на лицето, на впечатокот што го оставам за мене. Секогаш треба убаво да изгледам, да бидам умерена, да внимавам што ќе кажам. Честопати луѓето ве гледаат онака како што сакаат да ве видат, а не какви што сте навистина. Меѓутоа, ако сте искрени и природни, како што сте биле и пред тоа, ако зрачите со позитивна енергија, луѓето умеат тоа да го почувствуваат, да го препознаат и да го почитуваат.
ВЕСТ: Како сопруга на Претседателот, посетуваш многу држави. Кое ви е омиленото патување?
Не можам да издвојам посебно, бидејќи секое патување има своја цел и своја убавина. Сè зависи од тоа за каква посета се работи. Дали е официјална посета, мултилатерален настан, средба со верски лидер. Секоја е посебно искуство, посебна приказна.
ВЕСТ: Со која сопруга на Претседател сте се зближиле надвор од протоколот?
Секоја е посебна, со своја карактеристика и со сопствен белег. Искуствата од средбите со нив ми се многу драги, значајни. Се сретнав со речиси сите соп¬ру¬ги на претседателите од Балканот. Со многу други се сретнувам на мултилатерални настани, како што е Генералното собрание на ОН или како што беше самитот на претседатели во Варшава, Полска. На вакви настани се градат и лични пријателства какви што, впрочем, воспоставив со сопругата на чешкиот Претседател г-ѓа Клаус и на турскиот г-ѓа Ѓул. Особено ми се драги и со задоволство ги издвојувам трите средби со првата дама на САД, Мишел Обама. Иако велат дека е најмоќната жена на светот, таа по природа е многу непосредна, мила, исклучително посветена на имиџот на прва дама, зашто во нивниот систем таа е и силна политичка фигура.
ВЕСТ: А што, всушност, прават сопругите на претседателите додека траат официјалните средби?
Нај¬чес¬то на тие средби разговараме за активностите кои ги имаме, секоја од нас во својата земја. Разменуваме искуства, поттикнуваме нови иницијативи. Тоа се секогаш хуманитарни активности. Интересно е што речиси сите имаме интереси кон две целни групи - децата и жените. Посебно децата без родители и децата со посебни потреби. Неизбежни се и разговорите за културните разлики, обичаи, традиционални вредности кои ги негуваме, посетуваме музеи, споменици, градинки, училишта, болници.
ВЕСТ: Зошто, по две и пол години, одлучи јавно да ја промовираш твојата хуманитарна активност, иако ја имаше и пред тоа?
Пред две и пол години, кога мојот сопруг стана Претседател на РМ, се запрашав каде и како да ги вложам своите напори и можности, да поттикнам или да поддржам општествено корисна иницијатива. Почувствував дека најдобро можам да се вложам со љубов и разбирање кај децата и жените. Сфатив дека доколку некој знае да сочувствува и да дозволи чувството да ги облагороди неговите активности, тогаш секој чекор во вакви активности е значаен чекор. Две години учествував на Конференцијата за подигање на свеста на општеството за децата болни од аутизам, која се одржува во рамките на Генералното собрание на ОН во Њујорк, под покровителство на сопругата на генералниот секретар Бан Ки-мун. Сфатив дека не е тешко да изодите и милион чекори во активностите, само да се добие една насмевка, една прегратка, еден збор од овие деца. И затоа се појавив како покровител на два хепенинга, посветени токму на овие деца. Истото го правам и со децата со посебни потреби. Го отворивме нашиот дом и за децата без родители. Заедно со сопругот и со синот ги пречекавме како коледари за божиќните празници.
Неодамна ја поддржав и говорев во кампањата за важноста на здравата храна во градинките и во училиштата, под мотото "Здрава храна за детство без мана". Инаку, оваа активност е по иницијати¬ва на првата дама на САД Мишел Обама, која минатата година побара поддршка од сите први дами во светот за овој глобален проблем кај децата. Во рамките на Генералното собрание, за сите сопруги на претседатели што тогаш беа во Њујорк, Мишел Обама организираше излет на фарма во близина на Њујорк. Бевме на ручек на фармата, па посетивме овошни и зеленчукови градини, па ни ја раскажуваше приказната за нејзината градина во Вашингтон, зошто ја направила, како и колку сака децата да бидат едуцирани и да знаат како расте доматот, дека салата расте во земја, не на дрво, и многу други примери. Низ шеговити примери, нè повика сите да се вклучиме зашто, иако е доста изразено, сепак, дебелината на децата не е само проблем на Америка туку и на сите земји. Побара поддршка како проблем на глобално ниво. Јас ја прифатив акцијата на ОХО, а тоа се едукативни часови во основните и во средните училишта, посета на региони каде што се произведува храната. Ќе се носат деца кои, преку симболична берба на овошја и зеленчук, ќе се едуцираат за тоа што значи здравата храна. Мишел тоа веќе го имаше ангажирано на поголемо ниво, до готвачите што ја готват храната во училиштата, педијатрите, разни повисо¬ки институции, и сето тоа волонтерски. Јас и на излагањето што го имав, кажав дека ги повикувам сите родители, педијатри, училишта да се здружиме и да дојде до резултат.
Пред извесно време, во рамките на Конференцијата во организација на "Борка", проговорив и за активностите за подигање на јавната свест кај жените за постоење на ракот на дојката и ја искажав мојата поддршка на сите жени што се соочиле со овој проблем, за сите жени што се борци во секоја смисла на зборот борба. Познато е дека ги поддржувам и сите активности околу грижата за животната средина, а посебно акцијата "Ден на дрвото", во која ги вклучувам и сопругите на амбасадорите акредитирани во РМ.
ВЕСТ: Колку ти недостига обичниот живот, одењето на работа, пиењето кафе со пријателите?
Јас и понатаму сум во редовен работен однос, како советник во Агенцијата за цивилна воздушна пловидба, и продолжувам со мојата професионална определба. Сакам да ги извршувам задачите кои ги имам на работното место, и се вложувам максимално во тоа што го работам. Отсуствувам од работа само тогаш кога е неопходно моето присуство на патувања и настани поврзани со функцијата на мојот сопруг. Навидум се чини невозможно да ги споите и двете работи, но доколку го сакате и сте посветени на тоа што го работите, успехот доаѓа сам по себе. Секако, неопходно е добро организирање на времето и приоритетите. Семејството и вистинските пријатели се големо богатство во животот на секој човек. Јас и мојот сопруг ја имаме таа среќа да имаме такви пријатели, и покрај бројните обврски се обидуваме да најдеме слободно време за дружење и за одржување на тие пријателства. Некои од нив траат и повеќе од 20 години, и секое дружење ни е многу убаво. Функциите доаѓаат и поминуваат, а семејството и пријателите се трајни.
ВЕСТ: Те погодуваат ли озборувањата во врска со твојот и со приватниот живот на сопру гот и синот?
Присуството во јавниот живот неминовно ве изложува на пофалби и признанија, но и на критики и озборувања. Уште на самиот почетокот изградивме еден одбранбен механизам - добронамерните критики ги пропуштаме до нас и ги прифаќаме, а оние кои имаат намера да нè повредат, едноставно, не ги земаме предвид. Понекогаш изненадува до кои граници може некој човечки ум да ја развие фантазијата. Но ние имаме семејна девиза да не дозволиме неумесните и злобни коментари и лаги да нè одвлечат кон дното, во калта каде што некои поединци, впрочем, најдобро се снаоѓаат. Зашто само во таа кал можат да ве победат. Тешко им е да ве победат на чистина каде што владеат морални норми на однесување и работење. Ние ги почитуваме и живееме според тие морални норми, и тоа ги носи среќата, хармонијата и успехот во нашето семејство. Верувам дека граѓаните умеат да го видат и да го вреднуваат тоа.
ВЕСТ: Колку имаш време лично за себе, посетуваш ли салони за убавина, фитнес, имаш ли време да прочиташ некоја книга, да слушаш музика?
Без оглед на годините, ангажманите и обврските во семејството и работното место, секоја жена треба да одвои време за себе, да се надградува, и умствено и физички. Ги почитувам дамите што успеваат, и покрај мноштвото обврски, да изгледаат уредно и достоинствено. Јас лично ги следам тие принципи. Исто така, ги сакам прошетките и пешачењата во околината на нашиот сегашен дом и по околните планински патеки. Големо е задоволството кога и мојот сопруг ќе ми се придружи. Заедничките прошетки ни овозможуваат да се релаксираме, да поразговараме на многу теми што не ја вклучуваат политиката и, секако, да го одржуваме нашето здравје. Ја обожавам патеката и, доколку сопругот не е во можност, пешачам со синот, или со некоја пријателка, или, пак, со шарпланинецот Алек, кој е четврти член во нашето семејство. Сакам да ја шетам околината, која е полна со разни бои. Есента ја сакам, и уживам во колоритот. Наоѓам време и за книга, за убав филм, а музиката ни е составен дел на семејството. Синот свири, а бидејќи овде имаме клавир, и јас знам одвреме-навреме да седнам да посвирам. Секоја музика ја сакаме, и убавата староградска и забавната музика, посебно од нашата младост. Класиката ја сакаме, и ретко го пропуштаме Џез фестивалот. Па синот Иван од седум години е со нас на Џез фестивалот. Кога сакам да се одморам, задолжително ги слушам Нора Џонс и Дајана Крал. Омилени ми се.
ВЕСТ: Како ја одржуваш линијата? Држиш ли диета?
Исхраната е култура на живеење, а тоа значи почитување на еден здрав животен стил, со примена на правилна исхрана. Се трудам да се хранам здраво и тоа да му го овозможам на моето семејство. Со оглед на активностите и динамиката на живеење што ги имаме сега, здравата храна, навистина ми е од голема корист, и почесто строго се држам до неа. Ја применувам диетата на Дајмонд, која се базира врз принцип на немешање храна, и мислам дека ги дава најдобрите резултати. Понекогаш протоколот не го овозможува тоа, ама се трудам. Некогаш не можеш да одбиеш за да не се навреди домаќинот.
ВЕСТ: Колку го смени стилот на облекување, откако стана сопруга на Претседателот?
Отсекогаш ми се допаѓале класичните стилови. Елегантни костими со прави линии и форми, со малку детали. Не го променив многу стилот на облекување, затоа што ако направев драстични промени, нема да бев таа што сум. Облеката ја избирам според пригодата, внимавам нијансите да бидат складни и не пренагласени, со убави и елегантни детали. Го почитувам правилото помалку е повеќе. Сега за стилот на облекување се грижи мојата драга пријателка Бубе Ристевска, која и ми ја креира и ми ја шие гардеробата. Инаку, купувам облека и од домашни брендови, како што е скопска "Бела" и штипските "Грација" и "Астибо". Редовно посетувам фризер, а кога станува збор за јавен настан, ги користам услугите и на професионален шминкер. Практикувам да го облечам она што го бара протоколот, а тоа е костим во потемна боја за официјални вечери. Интересно беше на официјалната вечера за време на престојот во Чешка каде што ни беше кажано дека жените треба да бидат облечени во долги тоалети, а мажите да имаат вратоврска пеперутка. Обично практикувам, во зависност од настанот, да не мешам нијанси. Единствено при посетата на Ватикан, беше нагласено колку треба да биде долго здолништето, колку треба да биде покриена главата, какви чевли треба да се носат, да не бидат отворени. Мене ниедно патување, во однос на гардеробата, не може да ме изненади. Во поканата сè е напишано - времетраење на посетата и активности. И знам, во зависност од деновите и програмата, што да земам. Колку пати ќе треба да се појавам јавно. Затоа, кога тргнувам, со себе носам и по неколку костими.
ВЕСТ: Колку ти пречи обезбедувањето, камерите или, подобро кажано, колку ти пречи живот по протокол?
Мојот сопруг честопати знае да каже дека со секого може да се преговара, освен со протокол. Едноставно, постојат правила кои мора да се почитуваат и од кои не смее да се отстапува. Уште на почетокот бевме свесни дека тоа нема да биде лесно, но како одминува времето, научивме да живееме и по протокол и со обезбедување, а сепак да останеме природни и спонтани. Сепак, секој треба да си ја врши својата функција, а тоа најдобро се остварува со заемно разбирање и почитување на спецификите на различните професии. Само така ќе можеме да функционираме беспрекорно.
Новинар: Весна Миленковска
Фото: В. Тануровски
Пристапете до интервјуто преку линк