Почитувани гости,
Дами и господа,

Имам особена чест и големо задоволство да ви се обратам по повод доделувањето на признанието „Најдобар млад научник" што се доделува за врвни научни достигнувања во една календарска година.

Оваа веќе традиционална манифестација која има за цел вреднување и стимулирање на младите македонски научници до 30-годишна возраст секоја година добива сè поголемо значење и важност. Токму високите достигнувања на пријавените кандидати сведочат за големиот потенцијал на младата македонска научна мисла. Комисијата која е задолжена за изборот на најдобар млад научник и која детално ги прегледува пристигнатите апликации може да посведочи за високиот квалитет на пристигнатите пријави. Не би сакал да ја испуштам оваа можност без да им се заблагодарам на членовите на комисијата, но и на рецензентите за нивниот придонес во целиот процес на селекција. Секако, голема благодарност и до медиумите без чија поддршка овој настан, но и младите македонски научници не би го добиле должното внимание.

Уверен сум дека со овој избор на најдобар млад научник придонесуваме за поттикнувањето на интересот и популаризирањето на младата македонска научна мисла. Покрај големиот талент кај нашите млади научници забележлива е и нивната креативност, посветеност и мотивација за понатамошна научна работа. Доколку, сакаме нивниот придонес да биде од корист на државата мора да направиме сè тие да ги заземат своите места во образованието, институциите, бизнис-секторот. Секако, нивниот научен пат често продолжува надвор од границите на нашата земја, но и тогаш контактите и соработката не смеат да престанат. Напротив нивното искуство од врвните образовни и научни институции во странство треба да биде пренесено и искористено и кај нас.

Почитувани,

Денес кога по седми пат ја доделуваме наградата „Најдобар млад научник" имаме добитник чиј главен интерес е „вештачката интелигенција". Особено сум импресиониран што интересот кон оваа област го води нашиот најдобар млад научник во изнаоѓање решенија кои би се користеле во здравството и во спортот. Токму оваа хумана димензија во научната работа на д-р Христијан Ѓорески треба да ни биде и потсетник дека сè што правиме треба да биде за и во полза на човекот. Без разлика дали се занимаваме со научна или општествена работа да не заборавиме дека сето тоа е во служба на човекот, на неговиот подобар и подостоинствен живот. А за развојот и за напредокот што го имаме како човечка цивилизација пред сè ѝ должиме на науката. Постојано жедни за нови знаења и трагајќи кон новото и подоброто, научниците секојдневно ги подобруваат нашите животи. Да бидеме благодарни за сè што имаат постигнато и да се гордееме што и македонските научници се дел од светската научна мисла.

Би сакал на крајот од моето денешно обраќање, на д-р Христијан Ѓорески и на сите други млади научници, кои беa дел од конкурсот, но и оние кои не се пријавија за изборот на „Најдобар млад научник" за 2016, да им посакам многу успех и долгогодишна плодна научна работа.

Благодарам.

Почитувани граѓани на Република Македонија,

Во овие моменти на општа загриженост околу настаните во Собранието на Република Македонија ве повикувам да бидете смирени.

Ве повикувам да останете присебни и да не подлегнувате на разни провокации, лажни вести и манипулации.

Повикувам на смирување на тензиите и на ненасилство.

Повикувам на разумно и одговорно однесување.

Повикувам на одговорно однесување на сите надлежни институции кои мора да ги почитуваат Уставот и законите на Република Македонија.

Пратениците се најодговорни за враќање на состојбата во согласност со Уставот, законите и Деловникот на Собранието на Република Македонија, кои денеска беа прекршени.

Секој треба да биде одговорен за своите постапки и свесен за последиците кои произлегуваат од нив.

Оваа состојба може да се надмине само преку почитување на правниот поредок на Република Македонија.

Нема прашање за кое не може да се најде решение преку дијалог, во согласност со Уставот и со законите на Република Македонија.

Затоа, ги повикувам лидерите на парламентарните партии утре да дојдат во мојот Кабинет на лидерска средба за да ја разгледаме новонастанатата состојба.

На лидерска средба да ги разгледаме сите опции за смирување и наоѓање излез од новонастанатата состојба.

Лидерите ја добиле довербата од граѓаните и се најодговорни за наоѓање решенија во согласност со Уставот, законите и Деловникот за работа на Собранието.

Никој друг од надвор нема да ни ги реши проблемите ако самите ние не ги решиме, во согласност со државните интереси на Република Македонија.

Ви благодарам.

Почитувани претставници на медиумите,
Почитуван претседавач со претседателството на Босна и Херцеговина, г. Иваниќ,

Дозволете ми да ви посакам срдечно добредојде во Република Македонија и да изразам задоволство од реализацијата на Вашата официјална посета.

Денеска со мојот пријател и колега, господинот Иваниќ, имавме навистина одлична и содржајна средба, на којашто разговаравме за сите прашања што се од заеднички интерес за Македонија и Босна и Херцеговина.

Би сакал да изразам задоволство од досегашниот развој на односите и на соработката меѓу нашите две држави, кои ги карактеризира традиционално силно пријателство, идентични ставови за развојот на меѓународната и регионалната соработка, со заеднички стратегиски цели – мир и стабилност во регионот, членство во европските и евроатлантските структури.

Република Македонија, континуирано на сите можни начини, отворено и јасно дава поддршка на територијалниот интегритет и суверенитет на Босна и Херцеговина.

Го поздравуваме напредокот на земјата во процесот на евроинтеграција и очекуваме дека наскоро ќе ги предаде одговорите на Прашалникот, по што Европската унија ќе даде позитивно мислење за членството на Босна и Херцеговина во Европската Унија.

Со г. Иваниќ разменивме мислења и за состојбите во регионот.

Констатиравме дека евроинтеграцијата на државите од нашиот регион е од суштинско значење за стабилноста на целиот регион, развој и просперитет. Единствен одговор на ситуацијата во регионот е напредок во процесот за интеграција во Европската Унија.

Затоа, констатиравме дека од приоритетно значење е отворањето на преговорите за членство, особено поглавјата 23 и 24 за сите земји од регионот кои не се членки на Европската унија, бидејќи со тие области се соочуваат нашите земји и тоа со областа на правосудството, основните права, правдата, слободата и безбедноста. Мислиме дека доколку има моќ, сила во Брисел да се отворат овие две поглавја од сите земји во целиот регион и состојбата во целиот регион би била поинаква.

На средбата со господинот Иваниќ разменивме информации и мислења околу актуелните состојби во нашите две земји.

Г-нот Иваниќ го запознав со случувањата во земјата по предвремените парламентарни избори од 11 декември минатата година, како и со правната и со политичката пречка по однос на определувањето на мандат за состав на Влада на Република Македонија.

Во однос на постизборната платформа како политичка пречка, го повторив ставот дека со неа се руши Уставот и Охридскиот рамковен договор, а Република Македонија се доведува во положба на потчинетост и зависност од друга држава. Со тоа се загрозува сувереноста, самостојноста и унитарноста на државата.

Заеднички се согласивме дека ваквото мешање во внатрешните работи на Република Македонија е поттик за реализирање на големо националистички идеи и дека она што ни е најпотребно во моментов е намалување на тензиите во регионот и промена на реториката којашто ја слушаме во последно време во целиот регион.

Со мојот соговорник разменивме мислења и за економската соработка бидејќи Босна и Херцеговина е на листата на 20 најголеми економски партнери на Република Македонија. Засега трговската размена меѓу двете земји е околу 155 милиони долари. Малиот суфицит е постојано на македонска страна, но тоа е основа да работиме многу повеќе на економската соработка и тоа ќе биде основа и на бизнис форумот кој ќе се одржи во текот на утрешниот ден.

Ви благодарам.

Почитувани присутни,
Дами и господа,
Драги пријатели,

Како Претседател на Република Македонија, задоволство ми е да учествувам на 20. Евроазиски економски самит. Цели две децении, овој значаен форум нуди можност за искрен дијалог и за искрена размена на идеи за предизвиците со кои се соочуваат нашите држави и региони. Уверен сум дека барем дел од тие споделени идеи го нашле своето место во процесите на носење одлуки и  во решенијата на предизвиците. Како и секогаш така и денес ние имаме тема што бара квалитетна дебата.

Неодамна, на 60-годишнината од Римските договори, 27 европски лидери ја усвоија Римската декларација. Во неа, тие се обврзуваат дека во наредните десет години ќе работат на создавање унија што ќе биде сигурна и безбедна, просперитетна, компетитивна, одржлива и општествено одговорна, со волја и капацитет да игра клучна улога во светот.

Во услови кога Унијата се соочува со бројни кризи, многумина би рекле дека ова се премногу амбициозни, па дури и неостварливи цели.

Да се зборува за кризите на Европската Унија стана клише. Кризи има на секој чекор: од кризата на еврозоната, преку политичката, мигрантската и безбедносната криза, па сè до Brexit. Блискиот Исток, Кафказот и Балканот сè уште се кошмар за бриселските политичари. На јужниот и на источниот брег на Медитеранот има многу пропаднати држави и разорени општества.

Но, во овој наратив за европските кризи се губи од пред вид една важна работа. Имено, се заборава дека кризата е само метафора позајмена од медицината што се однесува на мошне краток временски период во кој организмот се бори со одредена болест или состојба. Но, кризите на Унијата се сè, само не кратки. Веќе две години се соочуваме со мигрантската криза. Идната година ќе се наврши првата деценија од економската криза. Унијата влегува од една во друга криза, без притоа да реши ниту една од кризите. Ваквата загрижувачка состојба бара редефинирање на проблемот.

Клаус Офе нè потсетува дека Европа не е само во криза, туку и во стапица на сопствената бирократија. Кризата ги парализира токму оние конструктивни актери кои би биле способни на дело да ги спроведат неопходните стратегии и промени со кои може да се надмине кризата и да се спречи нејзино повторно појавување.

Истовремено, Унијата се соочува со бројни внатрешни тензии: меѓу центарот и периферијата, меѓу кредиторите и должниците, меѓу еврооптимистите и евроскептиците, но и меѓу оние кои се повеќе и оние кои се помалку интегрирани.

Како последица, наспроти бриселскиот елитизам, имаме растечки популизам. Наместо десуверенизација, имаме повторна суверенизација. Наместо интеграција имаме сè поголема фрагментација.

Сево ова би поттикнало некои Римската декларација да ја сведат на сентиментален, но нереален оптимизам. Но, дали е така?

Историјата нè потсетува дека во најмрачното време на Европа, кога на власт доаѓа фашизмот и нацизмот и се шират авторитарните и тоталитарните режими, група луѓе го создадоа идеалот за Европа како слобода. Доволно е да се сетиме дека по Втората светска војна, сонот на неколкумина стана надеж за многумина. Со падот на Берлинскиот ѕид, проектот на Европската Унија стана дел од политичкиот либерализам и либералниот поредок.

Денес, кога на европската политичка сцена повторно се јавува левиот и десниот популизам, ксенофобијата, исламофобијата, исклучивоста, границите, треба повторно да се понуди нова идеја. Ова е време за пресоздавање на Европа – метаморфоза на Европа. Но, што значи тоа?

Урлих Бек нè потсетува дека суштината на Европската Унија е европеизацијата како процес на постојана трансформација. Европеизацијата не значи исчезнување на националните држави, туку метаморфоза на самата идеја за нацијата и државата. Тоа е идеја дека целината е повеќе од нејзините составни делови, и дека оваа целина им овозможува на составните делови, на државите и општествата полесно да се соочуваат со глобалните предизвици.


Почитувани присутни,

Во пресрет на римскиот самит, петте претседатели на Унијата излегоа со пет сценарија за иднината на Европа.

Според првото сценарио, Унијата би продолжила како и досега. Имајќи предвид дека Унијата таква каква што е се најде затекната од сите кризи, сметам дека ова е лажна опција.

Според второто сценарио, Унијата би се свела на заедничкиот пазар. Од една страна,  ова е само привидно раскрстување со политичката димензија, бидејќи без политичка соработка нема услови за заеднички пазар. Понатаму, што е со предизвиците кои бараат европски ангажман, како мигрантската криза? Тоа значи европските региони ќе мораат да прават стратегиско свртување навнатре, онака како што направи Вишегратската група во однос на мигрантската криза.

Според третото сценарио, Унијата мора да прифати поголема диференцијација за да избегне потенцијална дезинтеграција. Тоа е моделот на Европа во повеќе брзини што подразбира дека оние држави кои се подготвени ќе се интегрираат побрзо и подлабоко од другите. Но, ако локомотивата е побрза од вагоните, тогаш постои опасност во еден момент вагоните да се одвојат.

Според четвртото сценарио, Унијата би се фокусирала на помалку области кои би ги извршувала со поголема ефективност. Но, како ќе се утврди кои се тие нешта, имајќи ги предвид различните интереси и потреби на државите членки и нивните граѓани?

Според петтото сценарио, Унијата да прави многу повеќе, но заедно.

Кој пат и да го одберат, земјите членки на Европската Унија неминовно ќе наидат на каменот на сопнување на Унијата, а тоа се двојните стандарди. Денешните двојни стандарди се идни штетни преседани.  Ќе ви го дадам примерот со Република Македонија.

Од почетокот на независноста пред 26 години, Република Македонија имаше за цел да стане дел од Европската Унија и од либералниот поредок. Но, токму во либералниот поредок што ги афирмира идентитетските права и слободи, нашите неотуѓиви права и слободи на самоидентификација се оспорени. Токму Европската Унија чие мото е единство во различноста, ја негира нашата различност. Не случајно еден наш филозоф заклучи дека за Македонија политичкиот либерализам заврши во оној момент кога ни се оспори името и идентитетот. Двојните стандарди на либералниот поредок нам ни го оспориja правото на идентитет, но и правото на просперитет. На Македонија ѝ се блокираат нејзините европски и евроатлантски интеграции. Затоа, на случајот Македонија станува очигледно лицемерието на овој меѓународен поредок кој колабира поради своите двојни стандарди. Не само Македонија туку и многу други земји не се задоволни од двојните стандарди на Унијата.

Затоа, кое и од овие пет сценарија да биде избрано, Европската Унија, која беше мировен проект, треба повторно да стане препознатлива по својата најголема моќ, а тоа е европеизацијата. Преку европеизацијата, Унијата успеа да ги поттикне државите и општествата на европскиот континент доброволно да се трансформираат. Само преку европеизацијата се гради Европа. Само преку европеизација може да се шири просторот на мир, безбедност и просперитет во непосредното и поширокото европско соседство – во Северна Африка, на Блискиот Исток, на Кафказот. Балканот не го спомнав, бидејќи тој е коренот на Европа. Но, Европа треба допрва да се сети и да се врати на корените.

На Европа не ѝ се потребни нови принципи и вредности. Потребни ѝ се лидери кои можат да видат дека европеизацијата е спас за сите држави на нашиот континент.

Дами и господа,

Ќе завршам со една фраза од Римската декларација. Во неа, лидерите потсетуваат дека Европската Унија започна како сон на неколкумина, а стана надеж за многумина. На тоа денес можеме да додадеме дека Унијата која беше сон, што прерасна во надеж, ќе биде реалност за сите нас само доколку остане верна на својата суштина – на европеизацијата како процес на метаморфоза на Европа.

Ви благодарам.
 

Почитувани претставници на медиумите,

Денеска, по трет пат за две години сум домаќин на Претседателот на Европскиот Совет, господинот Доналд Туск, кој е во посета на Република Македонија.

На самиот почеток, сакам да изразам јавна благодарност до Претседателот Туск за неговиот личен ангажман во справувањето со бегалската и мигрантска криза. Тој имаше големо разбирање за товарот што како држава го носевме во однос на мигрантската криза, особено за безбедносниот аспект на истата. Тој лично се ангажираше да ни помогне.

Претседателот Туск е искрен пријател на Република Македонија и поддржувач на нашите европски аспирации.

На нашата средба доминираше темата за заканата од илегална миграција со која се соочува Европа. Разговаравме и за политичката криза во Македонија по изборите во декември 2016 година.

Со претседателот Туск разменивме мислења и информации за мигрантските коридори, тензиите меѓу ЕУ и Турција, капацитетите на транзитните држави, но и за ризиците по регионалната стабилност од постојаната закана од мигрантски бран насочен кон Европа од Африка и Азија.

Во рамките на денешната посета, претставници на Агенцијата за разузнавање и Армијата на Република Македонија одржаа класифициран брифинг за развој на сценарија врз основа на степенот на ризик од заканата од илегална миграција и капацитетите со кои располагаме.

Повторивме дека Република Македонија е транзитна земја и дека останува на ставовите и барањата изнесени на состанокот на шефови на држави и влади во Брисел во октомври 2015 година.

На средбата искажавме интерес за правна рамка за партнерство со Унијата во однос на три прашања. Прво заштита на границите, второ, контратероризмот и трето, кризниот менаџмент во услови на блокада на ЕУ интеграцииите а во процес на обликување на идната безбедносна и одбранбена архитектура на Унијата.

Сакам да истакнам дека Република Македонија, како и досега, така и во иднина ќе дејствува во заштита на својата национална безбедност и сигурноста на своите граѓани. Но, истовремено, Македонија е чувар и на портите на Европа и повеќе од 19 месеци врши контрола на преминот за влез во најбрзиот мигрантски коридор што води кон Европа.

Мојата порака до Европската унија е јасна: помогнете ни, за да ви помогнеме. Помагајќи и на Македонија, си помагате себе си.

Со Претседателот Туск разговаравме и разменивме мислења и за актуелната политичка состојба во Република Македонија.

Детално го запознав со моите уставни овластувања како Претседател на Република Македонија, како и со воспоставената практика од 1992 година за определување на мандатар за состав на нова влада.

Во оваа прилика, сакам уште еднаш недвосмислено да порачам. Мојот став останува непроменет. Правната и политичката пречка мора да се отстранат. Целта на двата услови е новата Влада да не биде оспорена од ниту една страна и по ниту една основа. Мојата одлука е превентивна, за да спречиме штетни последици со кои би се соочиле. Уценета Влада е нестабилна Влада со краток рок на траење и штетни последици.

Ќе потсетам дека Европската Унија е гарант на само два договори – Охридскиот рамковен договор и договорот од 2015 година.

Оттука, императив за партиските лидери треба да биде спроведување на ургентните реформски приоритети. Прва точка на дневниот ред на партиите и пратениците треба да бидат европските реформи, а не спроведување на пост изборна платформа креирана во туѓи држави. Платформа со која се загрозува независноста на државата, се условува постигнување на парламентарно мнозинство, се уценува составот на нова влада. Се нарушуваат добрососедските односи со директно мешање во внатрешните работи во Македонија, се поттикнуваат тензии во меѓуетничките односи, се манипулираат граѓаните со прашања кои се надвор од рамковниот договор, се бара промена на Уставот. Затоа, на Република Македонија и се потребни европски реформи, а не туѓи платформи.

Како држава мора да се фокусираме на европските реофрми. Само реформите ќе ни помогнат да го искорениме коренот на политичките кризи. Но, тоа не е само наш предизвик, туку и на добар дел од регионот. Затоа, сметам дека Европската Унија треба да најде начин да ги отвори 23-то и 24-то поглавје за правосудството, основните права, правдата, слободата и безбедноста, и тоа за сите земји кандидати и потенцијални кандидати од регионот.

А за да се спречи блокирање на процесите, Европската унија треба да најде начин процесот на пристапување да не се злоупотребува за уцена при решавањето на билатерални прашања. Блокадата на евроинтеграцискиот процес на Република Македонија мора да прекине, и тоа час поскоро.

На крајот, уште еднаш, сакам да му изразам благодарност на Претседателот Туск за неговото разбирање, неговиот ангажман и неговата поддршка.

Ви благодарам.

Почитувани присутни,
Ценети екселенции,
Дами и господа,
Драги пријатели,

Како Претседател на Република Македонија и како врховен командант на вооружените сили постојано носам одлуки од делокругот на мојата надлежност – надворешната политика, безбедноста и одбраната.

Од лично искуство знам дека клучот за исправните одлуки е вистината. Само тогаш кога знаеме што е вистина, а што е лага, ние можеме да донесеме одлука за доброто на граѓаните и на државата. Но, ова станува сè потешко. Вистината никогаш немала толку непријатели како што има денес. Во нашето време на поствистина, многу лесно е да се биде заведен од лажните вести, алтернативните факти и речиси сеприсутната пропаганда. Со други зборови, од лисјата на лагите честопати не се гледа стеблото и коренот на предизвикот со кој се соочуваме.

Новата ера на суровиот 21 век е време на сложени војни, во кои прва жртва е вистината. И токму затоа, ни треба чувар на вистината. Во вакви услови, исклучително значајна улога имаат институциите кои не само што ја филтрираат вистината од лагата, туку и со аналитичкиот пристап нудат решенија за предизвиците со кои се соочуваме.

Веќе 20 години, една агенција има токму таква улога. Тоа е Агенцијата за разузнавање на Република Македонија. При нејзиното формирање, на Агенцијата за разузнавање ѝ беше доверен клучот за осознавање и за проверка на вистината поврзана со безбедносните закани и ризици. Благодарение на нејзините издржани анализи и истражувања на податоците и информациите, државниот врв може да носи одлуки за доброто на граѓаните и на државата.

Агенцијата постојано нè информира за процесите што генерираат закани по националната безбедност и по трајните и витални вредности. Со тоа Агенцијата ни помага да носиме одлуки во насока на воспоставување стабилно безбедносно опкружување и одржлив развој на долгорочен план.

Во овие 20 години, Агенцијата помогна да избегнеме многу погрешни одлуки, но и полесно да ги пребродиме најголемите премрежија со кои сме се соочиле како држава.

Доволно е да се сетиме на првата деценија од независноста, кога во непосредното опкружување на Република Македонија се водеа војни, се менуваа граници, се формираа нови држави. Во тие сложени услови, ние успеавме да го зачуваме мирот.

Во втората деценија на независноста, нештата се променија. Регионот се смири и се демократизира. Државите почнаа да соработуваат и заеднички да чекорат по европскиот и евроатлантскиот пат. Но, заканите не исчезнаа, само добија нови форми.

Денес, во третата деценија на независноста на Република Македонија, нашето стратегиско безбедносно опкружување одново се менува. Недоволното присуство на Европската Унија придонесе кон ретроградни процеси во нашиот регион. Сведоци сме на отворено мешање во внатрешните работи на државата. Се менува и геополитичката слика на светот. Имаме нови закани и нови ризици. Илегалната миграција, насилниот екстремизам, странските терористички борци и транснационалниот организиран криминал се само дел од бројните предизвици со кои секојдневно се соочува Република Македонија.

Но, успеваме да се соочиме и да ги менаџираме овие предизвици, благодарение на нашиот разузнавачко-безбедносен систем, чиј важен дел е Агенцијата за разузнавање на Република Македонија.

Преку раното предупредување, процените и прогнозите и благовремените информации, Агенцијата ни помага да ги превенираме заканите и да ја чуваме независноста, сувереноста и територијалниот интегритет на Република Македонија. И, сето тоа го прави со законитост.

Токму затоа имам голема чест, како Претседател и како врховен командант на вооружените сили на Република Македонија, од името на граѓаните, да ја одликувам Агенцијата за разузнавање со Орден „Илинден 1903". Ова одликување е израз на благодарноста на македонските граѓани за сето она што во изминатите години Агенцијата го прави, дури и кога тоа не е видливо за јавноста. Но, истовремено, ова одликување е обврска Агенцијата да продолжи, со уште поголема ревност, професионално да ги извршува своите законски обврски. Пред сè, да продолжи со остварувањето на основните државни интереси на Република Македонија и на нејзините граѓани.

На самиот крај, ве уверувам дека во време кога се соочуваме со големи внатрешни и надворешни предизвици, ние не се плашиме, бидејќи знаеме дека ќе истраеме во нашата цел. Знаеме, бидејќи нашите одлуки се темелат врз две вредности – вистината и правдата за нашата татковина, Република Македонија.

Ви благодарам.